عمل شقاق مقعد (فیشر)

نحوه انجام عمل جراحی اسفنکتروتومی داخلی جانبی برای درمان فیشر مقعدی

حتی اگر برای درمان نیازی به انجام عمل جراحی باشد، باز هم جای نگرانی نیست. چرا که امروزه بسیاری راه‌های درمانی برای از بین بردن درد و بیماری شقاق مقعدی وجود دارد و یکی از مهمترین روش‌ها، جراحی اسنفکتروتومی داخلی جانبی خواهد بود.

در انجام این روش یک برش کوچک بر روی اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد شده و هدف از آن، کاهش میزان فشار اسفنکتر است. زیرا در هنگامی که این فشار بیش از حد بالا باشد، دیگر شکاف‌های مقعدی قادر به بهبودی نخواهند بود.

این درمان را با استفاده از بیهوشی عمومی و یا بی‌حسی موضعی انجام داده و معمولا نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. به این معنا که بیمار به خوبی می‌تواند بعد از انجام عمل به خانه بازگردد. تنها کافی است که ۶ هفته به بدن خود فرصت دهد تا عروق این نواحی به طور کامل بهبود یابند. اما در عموم موارد قادر به ادامه فعالیت‌های خود مانند راه رفتن و رفتن به محل کار تا حدود دو هفته بعد از انجام عمل خواهید بود.

در بسیاری از افراد بعد از انجام این عمل، درد شقاق به خوبی کاهش یافته و از طرفی مشاهده خون هنگام دفع مدفوع به مدت چند هفته، کاملا طبیعی خواهد بود.

جراحی بسته اسفنکتروتومی چیست؟

در این روش درمانی، یک برش بر روی شیار جانبی ایجاد شده و از آن شیار عضله اسفنکتر یا دریچه بیرون کشانده شده و قسمتی از آن، کاملا بسته به نوع و میزان پیشرفت شقاق مقعد، قطع خواهد شد. از جمله ریسک‌هایی که این روش با خود به همراه دارد، باید به آسیب رسیدن به مخاط روده اشاره داشت و از همین روی باید با دقت بالایی انجام گیرد.

اسفنکتروتومی داخلی جانبی، شامل بریدن ماهیچه‌های اسفنکتر در اطراف مقعد، جهت آزادسازی تنش در عضلات می‌شود. این روش به خوبی به بهبود شقاق کمک خواهد کرد.

جراحی باز اسفنکتروتومی  چیست؟

این روش نیز شبیه به همان روش بسته است؛ تنها با این تفاوت که این بار برش، بر روی کانال مقعد ایجاد خواهد شد. در پایان عمل نیز قسمت انتهایی برش را بسته به شرایط بیمار باز گذاشته و یا می‌بندند.

عمل شقاق به روش فیشرکتومی چیست؟

یکی دیگر از عمل‌های جراحی فیشر، فیشرکتومی fissurectomy نام دارد که می‌توان اذعان داشت که نتیجه‌ای مشابه با روش اسفنکتروتومی داشته و با این تفاوت که در فیشرکتومی لبه‌های زخم بریده شده و جداسازی می‌شوند. در ادامه از ماده‌ای برای بستن لبه‌های زخم استفاده شده و در طول این روش، برشی بر روی عضلات اسفنکتر Sphincter muscles انجام نمی‌شود.

امکان دارد که پزشک شما ترکیب تزریق بوتاکس و فیشرکتومی را در نظر داشته باشد و به همین منظور برای انجام این کار باید کمی از پوست اطراف شقاق برداشته شود.

فلپ پیشرفته برای درمان شقاق چیست؟

شیوه درمانی و جراحی فلپ پیشرفته Advanced flap یا همان فلپ‌های پوستی در واقع شامل برداشتن بافت سالم از دیگر قسمت‌های بدن و استفاده از آن برای ترمیم زخم شقاق و بهبود وضعیت خونرسانی به محل مورد نظر می‌شود. به عبارتی ساده، در این روش، بافت مزمن غیر التیام بخش را با بافتی که از عروق سالم تشکیل شده است تعویض کرده و این خود به زخم شانس بیشتری برای التیام می‌دهد.

برخی از بیماران مبتلا به این بیماری، که درمان پزشکی ناموفقی را تجربه کرده‌اند و دارای اسفنکتر مقعدی پیچیده هستند، بهتر است که برای درمان از شیوه جراحی فلپ پیشرفته مقعدی استفاده کنند.

آیا می‌توان شقاق را با لیزر عمل کرد؟

از این شیوه درمانی به عنوان یکی از سریع‌ترین و قطعی‌ترین راه‌های درمانی بدون نیاز به انجام عمل جراحی یاد می‌شود. چرا که در زمانی کوتاه، یعنی حدود نیم ساعت، می‌تواند زخم را به طور کلی از بین ببرد، جوش دهد و به مرور زمان نیز هیچ گونه اثری هم از خود برجای نگذارد.

آیا عمل جراحی شقاق یا فیشر عوارضی به همراه دارد؟

به این دلیل که این عمل جراحی ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، امروزه پزشکان و بیماران ترجیح بر آن دارند تا از روش‌های درمانی بهتری مانند انجام لیزر شقاق استفاده کنند. برخی از عوارض جانبی این عمل جراحی، بر اساس گفته سایت پزشکی wirralsurgeon.co.uk به شرح زیر است که ما در ادامه هر کدام را بررسی خواهیم کرد:

• بی‌اختیاری مدفوع یا گاز معده وجود دارد
• بروز عفونت
• خونریزی

امکان بی‌اختیاری مدفوع یا گاز معده وجود دارد

در توضیه این عارضه باید بیان داشت که در برخی از بیمارانی که از شیوه اسفنکتروتومی برای درمان شقاق آن‌ها استفاده شده است، با بی‌اختیاری مدفوع و گاز معده مواجه بوده‌ایم. این اتفاق گرچه که ممکن است 10 درصد از بیماران را شامل شود؛ اما در بسیاری از موارد این مشکل می‌تواند موجب بیوفیدبک درمان Biofeedback شوند. از سویی دیگر این امکان نیز وجود دارد که این عوارض برای همیشه با بیمار همراه باشید.

امکان بروز عفونت

بعد از انجام عمل جراحی شقاق یا فیشر مقعد، این ناحیه درگیر درد و قرمزی شده و این مشکل، احتمالا تب را با خود به همراه دارد. برای کنترل این وضعیت، پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند و برای همین، افرادی که سیگار می‌کشند، افرادی که دیابت دارند و یا کسانی که به چاقی مزمن مبتلا هستند، بیشتر در معرض این عفونت قرار خواهند گرفت.

احتمال بروز خونریزی

در صورتی که افراد بعد از انجام عمل با خونریزی مواجه شوند، احتمال هماتوم در بافت‌ها و کبودی افزایش خواهد یافت. از سویی دیگر بروز تورم می‌تواند روند بهبودی را کاهش داده و به همین دلیل این مسئله نیز باید به خوبی مورد کنترل واقع شود. البته که خطر این خونریزی بسیار کم است، اما در صورتی که داروهای رقیق کننده جریان خون مانند وارفارین و یا آسپرین مصرف می‌کنید، این امکان افزایش پیدا خواهد کرد.

امکان عدم موفقیت در درمان وجود دارد

در برخی از موارد عدم موفقیت درمان گزارش شده است و همین دلیل بسیاری مهمی است که در مورد این مسئله با دکتر فوق تخصص شقاق مشورت شود.

مراقبت‌های لازم بعد از انجام عمل جراحی شقاق کدام هستند؟

بعد از انجام این عمل جراحی و در دوران بهبودی پس از جراحی به مدت حدودا ۶ هفته نیاز به مراقبت خواهید داشت. هرچند که در این مدت می‌توانید به انجام کارهای خود بپردازید؛ اما این دسته از مراقبت‌ها برای بهبودی کامل شقاق بسیار مهم خواهند بود.

از همین روی برخی از مراقبت‌های لازم بعد از انجام عمل شقاق به شرح زیر هستند:

• برخورداری از استراحت کافی در طول روز؛
• تحرکات ساده‌ای مانند پیاده‌روی روزانه را برای خود در نظر داشته باشید؛
• باید به مقدار کافی آب بنوشید؛
• رژیم غذایی خود را سرشار از فیبر کنید؛
• در صورتی که در معرض یبوست قرار ندارید، از داروهای مسهل استفاده کنید؛
• تحت نظر پزشک می‌توانید از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کنید؛
• ۲ یا ۳ بار در طول روز درون لگن آب گرم بنشینید؛
• استفاده از صابون‌های بدون بو برای شست و شوی ناحیه مورد نظر بسیار مهم است؛
• بعد از حمام کردن به خوبی نواحی مقعد را خشک کنید.

حتم بدارید که با رعایت این نکات به خوبی دوران نقاهت را پشت سر گذاشته و دیگر مجالی برای بازگشتن شقاق باقی نمی‌گذارید. برای اطلاعات کاربردی بیشتر مقاله دوره نقاهت بعد از عمل شقاق را مطالعه نمایید.

هزینه عمل جراحی شقاق چقدر است؟

یکی از سوالات پر تکراری که ذهن بیماران را به خود درگیر کرده است هزینه درمان و عمل شقاق است. برای این منظور در نظر داشته باشید که این هزینه کاملا به نوع روشی که پزشک برای جراحی در نظر گرفته است بستگی دارد. هزینه و قیمت این عمل بسته به اندازه شکاف و عمق آن، بیمارستان و کلینیکی که در آن عمل انجام می‌شود و سایر موارد، متفاوت خواهد بود. در نتیجه بهتر است که در ابتدا، بیمار به خوبی توسط پزشک معاینه شود و علاوه بر تعیین هزینه، روش درمانی مناسب نیز تعیین گردد.

آیا تزریق بوتاکس جزو عمل‌های جراحی شقاق به شمار می‌آید؟

استفاده از سم بوتولینوم Botulinum toxin یا همان بوتاکس دارویی است که به طور معمول برای درمان بیماری‌هایی که موجب اسپاسم عضلانی شده‌اند، استفاده می‌شود. این سم را می‌توان به عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی در اطراف زخم شقاق تزریق نمود که به آرامش آن و شل شدن عضلات کمک خواهد کرد. این روش در جای خود به تسکین درد و کمک به بهبود شقاق کمک خواهد کرد.

البته این را نیز در نظر داشته باشید که بوتاکس به صورت تزریقی انجام می‌گیرد و شما این روش را در کلینیک‌های جراحی یا بیمارستان، تحت بیهوشی عمومی و یا بی‌حسی موضعی انجام خواهید داد. بیشتر افراد برای تزریق بوتاکس، تحت بیهوشی کامل و عمومی قرار می‌گیرند. گرچه که این روش را نمی‌توان جزو روش‌های جراحی درمان شقاق و فیشر دانست، اما یک متخصص جراح عمومی نیز می‌تواند آن را انجام دهد.

عمل شقاق چه عوارضی را به همراه دارد؟

جراحی شقاق با استفاده از روش جراحی اسفنکتروتومی Sphincterotomy surgery یکی از روش‌های موثر و رایج در درمان این بیماری است و مانند هر جراحی دیگری، سختی‌هایی را با خود به همراه دارد و البته که بدون عوارض نیز نخواهد بود. گرچه که این عوارض شامل تمامی افراد نمی‌شوند، اما در هر صورت به شرح زیر هستند:

• بروز اختلالاتی در دستگاه دفع مدفوع و یا بی‌اختیاری مدفوع؛
• به وجود آمدن اختلال در سیستم کنترل گاز معده؛
• بروز آبسه مقعدی؛
• به همراه داشتن درد و خونریزی در حین عمل که نیاز به بخیه دارد.

گرچه که این عمل جراحی بسیار موثر است، اما همچنان به عنوان بهترین روش درمانی شناخته نمی‌شود. چرا که این جراحی عوارض و خطرات بسیاری داشته و از همین روی به جز در موارد محدود، استفاده نخواهد شد.

سخن پایانی

شقاق یا فیشر مقعدی Fissure disease شامل یک خراش، بریدگی یا شکاف در قسمت خارجی مقعد می‌شود که عملیات دفع را با درد همراه خواهد ساخت. در عموم مواقع برای درمان این بیماری از روش‌های خانگی و برخی پومادها استفاده خواهد شد؛ اما در موارد حادتر، انجام عمل جراحی، بی‌شک بهترین راهکار خواهد بود. به همین دلیل در این مقاله سعی داشتیم تا تمامی شیوه‌های درمانی و جراحی شقاق را بررسی کرده و نکات و موارد مهم هر کدام را به شما عزیزان ارائه دهیم. امیدواریم که مطالب بیان شده در زمان لزوم برای شما مفید واقع گردند. ممنون که تا پایان با ما همراه بودید.